سلامت قلب

مقصود از سلامت قلب جنبه ی مادی جسم انسان نمی باشد بلکه مقصود از این سلامت اشاره به جنبه های غیر مادی وجود آدمی است ، لذا در قرآن کریم از «قلب سلیم» سخن به میان آمده است (1) که در روایت وارد شده که مقصود قلبی است که جز خدا در آن نباشد و گاه در روایت آن را قلبی دانسته اند که از محبت دنیا سالم مانده باشد و برخی نیز قلبی را که دارای  شرک یا شک باشد ، قلب سرنگون (و بیمار) دانسته اند (2)

علامه طباطبایی (ره) قلب را وسیله تعقّل انسان دانسته که با آن حق را از باطل و خیر را از شرّ و سودمند را از زیانبار تشخیص می دهد ، و اگر انسان تعقّل نکند و تشخیص ندهد وجود او به منزله ی نبودن است چون چیزی که بی اثر باشد بود و نبود او یکسان است (3)

 در روایت است که از رسول خدا صلی الله علیه وآله از قلب سلیم سؤال شد ؟ ایشان فرمودند : قلب سلیم قلب کسی است که (تنها) با زیادی نماز و روزه ( بیش از مقدار واجب) به بهشت داخل نمی شود ، بلکه با رحمت الهی و سلامت قلب و سخاوت روح و مهربانی نسبت به مسلمانان وارد بهشت می گردد (4)

امام سجاد علیه السلام نیز در ضمن نیایش های خویش سلامت دل را از بیماری حسد از خداوند در خواست می کنند و میفرمایند :

خداوندا سینه من را از بیماری حسد به سلامت دار تا بر هیچ مخلوقی به بخشش تو بر او حسد نبرم (5)

لذا می بینیم که در قرآن و روایات مقصود از سلامت قلب را سلامت آن از اعتقادات باطل و نادرست و نیز سلامت آن را از اخلاق ناپسندی همچون حسد در نظر گرفته اند و از اینجاست که می توانیم بگوییم در تحقق سلامت معنوی انسان ، باورها و اخلاق نقش تعیین کننده ای را ایفا می کند

---------------------

1-شعراء/89

2-رک : البرهان فی تفسیر القرآن، ج‏4، ص: 175

3-المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏18، ص: 356

4- وَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَنِ الْقَلْبِ السَّلِیمِ فَقَالَ هَذَا قَلْبُ مَنْ لَا یَدْخُلُ الْجَنَّةَ بِکَثْرَةِ الصَّلَاةِ وَ الصِّیَامِ وَ لَکِنْ یَدْخُلُهَا بِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ سَلَامَةِ الصَّدْرِ وَ سَخَاوَةِ النَّفْسِ وَ الشَّفَقَةِ عَلَى الْمُسْلِمِینَ (مستدرک‏ الوسائل ج : 15 ص : 260)

5-دعای 22 صحیفه سجادیه