سعادت و سلامت

 

سعادت و سلامت

• سلامت مفهومی است که دارای دو بُعدِ مادی و معنوی است ، سلامتِ مادی مربوط به جسم انسان است و سلامت معنوی مربوط به روح او می باشد ، هر کدام از این دو بُعد ، در یکدیگر تأثیر گذار است و با یکدیگر در ارتباط می باشد ، ولی گاهی این دو از یکدیگر قابل تفکیک می باشد ، به این معنا که ممکن است ، سلامت مادی باشد ولی سلامت معنوی نباشد ، و یا سلامت مادی وجود نداشته باشد ولی سلامت معنوی وجود داشته باشد .
• آنچه نقشِ محوری در سلامت معنوی دارد ، ایمان و عمل صالح است ، این دو همانگونه که در سعادت دنیای انسان نقش دارند ، موجب سعادتمندی و رستگاری انسان در دنیای دیگر خواهند شد ، رعایت بسیاری از دستورات دینی ، تاثیر بسزایی در سلامت جسمی انسان دارد از جمله : در آیین اسلام به رعایتِ پاکی و نظافت در محیط زندگی توصیه ی فراوان شده ، و بهداشتِ فردی و اجتماعی را مورد توجّه قرار داده و دستور العمل های طبّی فراوانی از پیامبرصلی الله علیه وآله و اهل بیت علیهم السلام به یادگار مانده است .
• از سوی دیگر ، و در کنار بهداشتِ مادی ، به بهداشتِ معنوی توجّه بیشتری شده ، بهداشت معنوی شامل رعایت اصول اخلاقی و پیش گیری از آلودگی های اخلاقی می باشد که سلامت معنوی انسان را به خطر می اندازد ، امام علی علیه السلام می فرماید : اگر سلامت نفس و روح خودت را دوست داری و می خواهی عیب هایت پوشیده باشد ، کم سخن گو ، سکوتت را بسیار نما ، تا فکرت رشد یابد و دلت روشن شود و مردم از دستت در امان باشند . (1)
• همانگونه که گفته شد ، سلامتِ مادی و معنوی با سعادتِ دنیا و آخرت انسان در ارتباط است ولی در این بین ، سلامت معنوی و سعادت اُخروی از ارزش بالاتری برخوردار و برای انسان یک اصل محسوب می شود و سلامت مادی برای آن همچون فرع و مقدّمه ای است ، در روایت است که پیامبر صلّی الله علیه وآله در خطبه ای که در فضیلت ماه مبارک رمضان ایراد فرمودند خبرِ شهادتِ امیرالمؤمنین علی علیه السلام را در ماه مبارک رمضان به ایشان دادند ، و اولین واکنش حضرت علی علیه السلام این بود که آیا دین من سالم می ماند یا نه ؟ که پیامبر صلّی الله علیه وآله فرمودند : دین شما سالم خواهد ماند (2) از این روایت استفاده می شود که آنچه در سعادت انسان نقش محوری دارد ، سلامت دین است که با سلامت روح انسان در ارتباط است .

،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،

1-إن أحببت سلامة نفسک و ستر معایبک فاقلل کلامک و اکثر صمتک یتوفّر فکرک و یستنر قلبک و یسلم النّاس من یدک(غررالحکم)

2-بحارالأنوار ج : 42 ص : 190

خاطرات

خاطرات

• همه ی انسان ها کم و بیش در زندگی خود خاطرات تلخ و شیرینی دارند ، که گاه به مرور ویاد آوری آن خاطرات می پردازند ، پس از هر خاطره ، احساس خوب یا بدی حاصل شده و انسان تا مدت ها ، لحظات خود را با یادآوری آنها سپری می کند ، و گاه انسان به یاد آوریِ خاطره در تنهایی خود ، اکتفا نکرده و آن را برای دیگران نیز بازگو می کند و همان احساس خوب یا بد را به دیگران منتقل می نماید .
• از آنجایی که هر احساس مثبت یا منفی به مرور زمان و بر اثر تکرار ، حالت های ثابتی را در روح انسان ایجاد نموده و می تواند در سلامت فکری و روانی انسان تاثیر گذار باشد ، شایسته است هر فردی خود را از احساساتِ منفی و زیان باری که به مرور زمان حال انسان را به سمت وسویِ ناخوشایندی متمایل می کند ، دوری نماید و به عکس خود را در معرض احساسات خوشایندی که حال انسان را به سمت خوبی متمایل می نماید ، در آورد .
• در این راستا ، مطالعه ی خاطرات امید آفرین ، آموزنده ، و انگیزه بخشی که از دیگران انتشار یافته است نیز می تواند در سلامت ذهن و باورهای ما اثر گذار باشد و شایسته است هم خود از آن بهره جسته و هم دیگران را به مطالعه ی آن توصیه نمود ، و از سوی دیگر مطالعه ی خاطرات کسانی که از ناکامی ها و تجربیات نا خوشایند خود در زندگی سخن می گویند به همان اندازه می تواند حال خوش ما را ، نا خوش گردانده و مسیر زندگی انسان را در جهت نا مناسبی قرار دهد .
• از سوی دیگر شایسته است ، انسان خود را در معرض تجربه های مثبت و همراهی با افراد سالم و با انگیزه و امید قرار دهد تا خاطرات خوب و پسندیده ای از آنها برای خود به یادگار گذارد ، تا وقتی که آنها را یاد آوری می نماید از احساسات خوبی که تجربه نموده است ، خود و دیگران را بهره مند نماید ، زیرا لحظاتی را که اکنون در آن قرار داریم ، سپری خواهد شد و همه ی آنها تبدیل به خاطراتی می گردد که در آینده آنها را در ذهن خود مرور خواهیم کرد .

خیر است !

خیر است !

• در میان گروهی از مردم مرسوم است که وقتی حادثه ای اتفاق می افتد ، در باره آن از واژه ی" خیر" استفاده نموده و با عبارتی چون : " إن شاء الله خیر است" در مورد آن حادثه ، جهتِ خیری را در نظر می گیرند ، هر چند که از جنبه ی خیرِ آن حادثه با خبر نباشند ، این موضوع اشاره به اعتقادِ مردم در مورد حکمت حوادث و اتفاقات دارد ، آنان معتقد هستند که هر اتّفاقی که به وقوع می پیوندد دارای علّت یا علّت هایی است که در بیشتر موارد از جزئیات آن آگاهی ندارند ولی در بستر زمان ممکن است ، این علّت برای انسان آشکار شود .
• بر این اساس ، مشاهده می شود ، که مردمی که چنین اعتقادی دارند ، پس از یک حادثه تلخ و رنج آور ، حالت پذیرش و آرامشی در آنان پدید می آید و در برابر آن حادثه تلخ ، تاب آوری بیشتری از خود نشان می دهند و به نوعی از بی تابی و شکایت از زمین و زمان ، دست بر می دارند و به مرور زمان به نوعی با حادثه پیش آمده ، کنار آمده و خود را با آن سازگار می کنند .
• علاوه بر اینکه وقتی گفته می شود : " إن شاء الله خیر است" به این اعتقاد اشاره دارد که خداوند جز خیر برای بندگان خویش نمی خواهد و اگر در اتفاق پیش آمده ، در ظاهر ، درد و رنجی وجود دارد ، ولی ممکن است در باطن خیری در آن باشد که بنده ی او از آن آگاهی ندارد ، و همین که این موضوع را یاد آوری می کند ، خیر خواهی خداوند نسبت به بندگان را در نظر آورده ، و موجب تسلّی خاطر او می گردد .
• از این رو می توان گفت ؛ این سخن ، جمله ای است ، تسلّی بخش ، آرامش آفرین ، و امید افزا که در افرادی که چنین اعتقادی دارند ، حالت پذیرش و سازگاری با ناملایمات زندگی را ایجاد می کند و آنان را در بدست آوردن حالت تعادل ، پس از حوادث تلخ در زندگی ، کمک می کند .