سلامتِ دین
مقصود از سلامت در دین آنست که ایمان و باورهای انسان از آفات معنوی دور باشد ، از این رو اعتقادات نادرست و یا کارهای ناپسند از نظر اخلاقی (1) از جمله چیزهایی است که سلامت دینی انسان را تهدید می کند
و از آنجایی که همواره برای گروهی از مردم ، مال و دارایی بسیار با اهمیت است و چه بسا آن را بر امور معنوی ترجیح دهند و بدین سبب خود را از سعادت محروم نمایند ، لذا در روایات به مقایسه ی این دو با هم و ارزش گذاری در باره ی آنها پرداخته شده است :
در روایتی از امام باقر علیه السلام چنین آمده :
سلامت در دین و سلامتی جسمانی برتر از زیور دنیا به تنهایی می باشد(2)
در توضیح این بخش از روایت که چرا سلامت جسمی بالاتر از مال و دارایی است فرموده اند : انسان با نداشتن مال و دارایی می تواند از سلامتی جسمی خود بهره مند شود ( به کار و فعالیت بپردازد و کسب روزی نماید ) ولی اگر جسم او بیمار باشد ( چه بسا) نتواند از مال و دارایی خود بهره ای ببرد .
و مقصود از مال را هم مال شایسته و حلالی دانسته اند که برای انسان چون زیوری نیکو و ارزشمند است که از آن بهره مند می شود امّا به شرطی که ضرری برای دین انسان نداشته باشد (3)
البته شایسته ی یاد آوری است که تعبیر به سلامت دنیا مفهوم گسترده تری از سلامت بدنی دارد ، زیرا سلامت بدن در دایره ی جسم انسان خلاصه می شود ولی سلامت دنیا فراتر از بدن ، شامل امور مادی در زندگی دنیا نیز می شود
به عنوان نمونه در روایتی از امام علی علیه السلام وارد شده است :
سلامت دین و دنیا در کناره جویی از مردم است (4)
مقصود از کناره جویی از مردم در اینجا ، دوری کردن از افرادی است که انسان را دچار گناه و لغزش هایی می کنند که هم به دنیای انسان ضرر می زند و هم به دین انسان ، به عنوان مثال : بد گویی کردن از مردم ، هم باعث می شود ، روابط بین فردی دچار آسیب شود و هم موجب گناه و دور شدن از قرب الهی می گردد ، یا دروغگویی هم اعتماد بین افراد را مخدوش می سازد و هم نافرمانی خداوند محسوب می شود ، یا سخن چینی هم باعث کینه و دشمنی می شود و هم موجب نارضایتی خداوند می گردد .
در روایت دیگری امام علی علیه السلام فرمودند :
سلامت دین و دنیا در مدارا کردن با مردم است (5)
مدارا کردن که همان بردباری ورزیدن است در دنیا باعث می شود رفتارهای جاهلانه برخی از مردم را بهتر تحمّل کنیم و در سایه ی این بردباری از نزاع و تنش با آنان خودداری نماییم ، نزاعی که گاه باعث می شود انسان به برخی از لغزش ها چون ناسزا گفتن و بد گویی نمودن یا انتقام گرفتن دچار شود که سلامت دین انسان را به خطر می اندازد
--------------------
1-بحارالأنوار ج 65 ص 214 باب 23
2- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ سَلَامَةُ الدِّینِ وَ صِحَّةُ الْبَدَنِ خَیْرٌ مِنْ زِینَةِ الدُّنْیَا حَسْبُ (بحارالأنوار ج 64 ص 149 باب 7)
3- بحارالأنوار ج 65 ص 214 باب 23
4- سلامة الدین و الدنیا فی مداراة الناس (غرر الحکم ص 445)
5-سلامة الدین و الدنیا فی مداراة الناس(غرر الحکم ص 445)