۲۵
شهریور ۹۸
تشییع کردن
- یکی از آداب دینی در هنگامی که فردی از دنیا می رود آن است که تا محل دفن ، او را همراهی کنند ، این موضوع علاوه بر ثواب و پاداشِ معنوی که برای آن در نظر گرفته اند ، جنبه های اجتماعی نیز دارد ، از جمله اینکه تشییع نمودن ، نوعی اظهارِ همدردیِ عملی با بازماندگان فردی است که از دنیا رفته ، زیرا افرادی که عزیز خود را از دست می دهند ، معمولاً حال خوشی نداشته و به همراهی و همدردی دیگران نیاز بیشتری دارند ، و این موضوع بخشی از حمایت هایِ اجتماعی است که هر فردی بدان نیازمند است .
- از سوی دیگر در دنیای امروز با پدیده ای به نام "بحران تنهایی" روبرو هستیم که بر اساس آن ، افرادی هستند که در جامعه و در میان دیگران زندگی می کنند ولی در عین حال از سوی دیگران ، چه نزدیکان و یا افراد دیگر ، مورد توجه قرار نگرفته و از حداقل توجّهِ عاطفی و روانی محروم مانده اند ، هنگامیکه فردی از دنیا می رود ، این موضوع را نیز می توان در همراهی نکردنِ دیگران پس از مرگ او نیز مشاهده نمود ، از این رو در آیین ما که به مسائل اجتماعی توجّه خاصی مبذول داشته ، برای پس از مرگِ انسان نیز حقوقی را برای او بر می شمارد .
- سرّ اینکه برای اموات نیز حقوقی قائل شده اند را می توان در این فرمایش رسولخدا صلی الله علیه وآله دانست که : " حرمت و احترام بدن مرده ی مسلمان ، با حرمت زنده بودن آن یکسان است " (1) از این رو می باشد که بدن او را پس از مرگ پوشانده و او را کفن و دفن نموده و پس از مرگ او را تشییع می کنند (2) ، بنابراین اینطور نیست که پس از مرگِ انسان همه چیز تمام شود ، وهیچ حق وحقوقی برای او باقی نماند ، دانستن این موضوع برای انسان در حال حیات خویش نیز نوعی دلگرمی و آرامش خاطر را برای او به ارمغان می آورد که پس از مرگ فراموش نخواهد شد و اگر فامیل و یا خویشی هم نداشته باشد ، همکیشان او وظایفی نسبت به او خواهند داشت .
- در این راستا برای مسلمانان نسبت به یکدیگر حقوق فراوانی را بر شمرده اند که از جمله فرمایش امام صادق علیه السلام است که چند حق را بر می شمارند : "سلام دادن در هنگام ملاقات ؛ عیادت در هنگام بیماری ؛ خیر خواهی در غیاب او ؛ دعا کردن هنگام عطسه (که احتمال بیمارشدن است) ؛ اجابتِ در خواست او ؛ تشییع او پس از مرگ" (3) .
- با دقت در این موارد می توان دریافت در بزرگترین و کوچکترین مسائل اجتماعی به حقوق انسانی توجه شده و برای اینکه سلامت روانی و معنوی انسان خدشه دار نشود ، برنامه ای را در نظر گرفته اند که ضمن محترم شمردن افراد ، موردِ توجّه و حمایت اجتماعی نیز قرار گیرند .
----------------------------
1- التهذیب ج 1 ص 419 باب 21
2-وسائل الشیعة ج 3 ص 55 باب 33
3-الکافی ج 2 ص 171(بَابُ حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى أَخِیهِ وَ أَدَاءِ حَقِّهِ )
